چکیده: کارآفرینی در جهان امروز یعنی زندگی در دل نوسان، ابهام و ریسک. هیچ بازاری پایدار نیست، هیچ قاعده‌ای همیشگی نیست، و هیچ «فرمول مطلقی» برای موفقیت وجود ندارد. در چنین بستری، بسیاری از کارآفرینان با یک چالش بنیادین روبه‌رو هستند: چگونه در شرایط ملتهب و پیچیده بازار تاب‌آوری داشته باشیم؟ پاسخ این مقاله: با عبور از «منِ مطلق‌گرا» و رسیدن به «منِ سیال».
مقدمه:
در کارآفرینی، تکیه بر قطعیت‌ها راه به جایی نمی‌برد. آنچه اهمیت دارد، پذیرش تغییر و بازآفرینی مداوم معناست. همان‌طور که دریدا می‌گوید، معنا همیشه در حال لغزش و تعویق است. پس تنها راه تاب‌آوری، داشتن «من سیال» است.
۱. من مطلق‌گرا در برابر من سیال:
کارآفرین مطلق‌گرا بر یک مدل ذهنی ثابت تکیه دارد و به‌محض تغییر شرایط دچار آسیب می‌شود. اما کارآفرین سیال تغییر را تهدید نمی‌بیند؛ بلکه آن را فرصتی برای خلق معنا و مسیر تازه می‌داند.
۲. تاب‌آوری یعنی عبور از مطلق‌گرایی:
تاب‌آوری (Resilience) یعنی توانایی بازگشت‌پذیری و امید حتی در دل بحران. شکست برای کارآفرین سیال داده‌ای جدید است، نه پایان راه. همین نگرش، اساس چابکی سازمانی و بقا در بازار است.
۳. بازار؛ میدان بازی نشانه‌ها:
بازار امروز بیش از آنکه محل فروش کالا باشد، میدان بازی نشانه‌هاست. برندها هویت‌سازند و معنا تولید می‌کنند. آیفون تنها یک موبایل نیست، بلکه نماد پرستیژ اجتماعی است. فهم این بازی برای موفقیت حیاتی است.
۴. کوچینگ پساساختارگرایانه؛ میدان پدیداری تازه:
کوچینگ پساساختارگرایانه کارآفرین را متوجه این می‌کند که بسیاری از «حقایق» صرفاً ساختارهای موقتی ذهنی هستند. با شکستن این ساختارها، امکان‌های تازه و مسیرهای نو برای خلق بازار و برندسازی آشکار می‌شوند.
۵. مثال کاربردی:
کارآفرین مطلق‌گرا می‌گوید: «بازار من همیشه همین است» و در بحران فرو می‌ریزد. اما کارآفرین سیال، بازار را میدان بازی معنا می‌بیند و معناهای تازه خلق می‌کند. نمونه‌اش تغییر کسب‌وکارها به خدمات آنلاین در دوران کروناست.
۶. دستاوردهای کوچینگ پساساختارگرایانه:
- شکستن ساختارهای ذهنی ثابت
- توسعه‌ی چابکی یادگیری
- پرورش من سیال برای مواجهه با عدم قطعیت
- افزایش آگاهی موقعیتی
- توانایی بازی با معناها و نشانه‌ها در بازار
نتیجه‌گیری:
کارآفرین امروز باید ذهنی سیال داشته باشد. ذهنی که از مطلق‌گرایی عبور کند، تغییر را بپذیرد و از دل ابهام، فرصت‌های نو خلق کند. این همان چیزی است که من آن را «کوچینگ پساساختارگرایانه» می‌نامم.
منابع:
- Drucker, P. (1985). Innovation and Entrepreneurship
- Dweck, C. (2006). Mindset: The New Psychology of Success
- Derrida, J. (1976). Of Grammatology
- Luthans, F. (2002). Journal of Organizational Behavior, 23(6)
- Joiner, B., & Josephs, S. (2007). Leadership Agility
- Holt, D. (2002). Journal of Consumer Research, 29(1)
- Baudrillard, J. (1994). Simulacra and Simulation
- Husserl, E. (1931). Ideas: General Introduction to Pure Phenomenology
- Heidegger, M. (1962). Being and Time
- Sheth, J. (2020). Journal of Business Research, 117
